Stagflasyon Nedir?

 

Stagflasyon teriminin nereden türediğine bakacak olursak , 1970 ABD ekonomisi petrol ambargosu krizinde kullanılan bir terimdir. Kelime stagnant (durgun) , inflation (enflasyon : fiyatlar genel seviyesinin sürekli hissedilir artışı) kavramlarının birleştirilmesiyle türetilmiştir. Kelime anlamından anlaşılacağı gibi bir ülke yada ekonomide durgunluk ile enflasyonun aynı anda görüldüğü dönemleri anlatmak için kullanılan bir terimdir. Stagflasyon yaşanan ülke ekonomilerinde işsizlik oranı arttıkça ekonomide bir büyüme sağlanamazken , fiyatlar genel seviyesindeki sürekli artışlar stagflasyonu işaret etmektedir.

Stagflasyon iktisat biliminde Klasik İktisat teorisine  ve Keynesyen teorisine göre paradoks (çelişki) durumudur. Normalde enflasyon ile işsizlik arasında ters orantı durumu söz konusudur. Biri yükselirken diğeri düşer , ancak stagflasyon olduğu dönemlerde ikiside yükselmektedir. Enflasyon ekonomilerde talep fazlalılığı yani arzın talebi karşılayamama durumu söz konusu olmasıdır. Toplam talebin karşılanamama durumu işgüçündeki azalma sonucuda meydana gelebilir. Oysa durgunluk istihdamın düşmesidir.

Gelişmekte olan ülke ekonomilerinde süregelen bir düşük istihdam görülür. Gelişmekte olan ülkelerde talep fazlası sıklıkça görülür. Toplam arz talep fazlası ile aynı oranda arttırılamaz , çünkü üreticilerin hem üretim araçlarında hem de iş gücünde gerekli artışı sağlayacak finansman olanaklarından yoksundurlar. Gelişmekte olan ülkelerde gelişmiş ve sanayileşmiş ülkeler kadar sermaye arzına ayırabilecek finansman kaynakları bulunmamaktadır. Dolasıyla bu ülkeler tam istamda olmasalar dahi tam istahdam koşullarında gibi gözükürler. Talep artışı eflasyonist bir durum yaratır. Oysa gelişmiş ülkelerde , herhangi bir nedenden dolayı ekonominin tam istihdamın altında olması talep artışı , istihdam (iş gücü ) artışını , bunun yanında arz artışını getirir ve fiyat seviyesi dengeye gelir. Tam istihamda olan bir ülke ekononimisi istihdam artışı yapamayacağı için tüm iş gücü olanaklarını kullanmaktadır , arz artışı sağlayamaz . Bu durumda olacak bir toplam talep artışı enflasyonist bir durum yaratacaktır.

Stagflasyon ortamında ülke ekonomileri hem gelimiş hem de gelişmekte olan ekonomi tepkilerini vermektedir.